Gramaticalización y gramaticalizaciones. El caso de los marcadores del discurso de digresión en español.

Author

Estellés Arguedas, Maria

Director

Pons Bordería, Salvador

Date of defense

2009-04-24

ISBN

9788437075853

Legal Deposit

V-826-2010



Department/Institute

Universitat de València. Departament de Filologia Espanyola

Abstract

El grupo de los denominados marcadores del discurso de digresión en español ha recibido poca atención desde el punto de vista histórico. La tesis realiza un estudio diacrónico de los marcadores de digresión considerados típicos por la Gramática Descriptiva de la lengua española: por cierto, a propósito, a todo esto/a todas estas y, además, el marcador en vías de gramaticalización dicho sea de paso. Se ponen de manifiesto los orígenes diversos de estos marcadores y la atipicidad evolutiva del marcador más representativo, por cierto, que procede de un antiguo epistémico, un valor hoy residual en español.<br/><br/>Partiendo de los estudios individuales, se completa la visión atomística de cada marcador con una perspectiva conjunta, que toma en cuenta la importancia del paradigma y de la presión paradigmática en la gramaticalización de marcadores del discurso. Los datos de corpus sugieren la existencia de un paradigma pragmático de marcadores de digresión, con un miembro prototípico, por cierto. Asimismo, la presión paradigmática explica evoluciones inesperadas como la gramaticalización masiva de marcadores a partir del siglo XIX o la súbita reducción de ámbito de digresores que tradicionalmente encabezaban párrafo (como a propósito); asimismo, reinterpreta determinados aumentos de frecuencia como redistribuciones posicionales de algunos marcadores que pasan a ocupar los huecos dejados por miembros que van desapareciendo del paradigma.


So-called digression discourse markers have been a neglected group of elements in Spanish Linguistics, especially from a diachronic point of view. This work analyses historically the discourse markers (DMs) considered as typical in the Gramática Descriptiva de la lengua española: por cierto, a propósito, a todo esto/a todas estas and the not yet fully grammaticalised digression marker dicho sea de paso. The various origins of these elements are highlighted, as well as the developmental singularity of the most prototypical marker, por cierto, since it evolves out of an old epistemic marker por cierto ('certainly'), residual in present-day-Spanish. <br/>On the basis of four individual studies, this work goes beyond the traditional, atomistic point of view, taking the importance of paradigms into account as well as the role of paradigmatic pressure in triggering grammaticalization processes. Data suggest the existence of a pragmatic paradigm of digression DMs whose prototype is por cierto. The paradigmatic pressure may explain unexpected historical phenomena, such as the massive grammaticalization of DMs from the 19th century on, or the sudden reduction of scope in markers which formerly introduced a whole paragraph (like a proposito); this paradigmatic pressure also sheds light on some increases in frequency of DMs, due to new markers replacing old members of the paradigm and adopting their privative distributions.

Subjects

80 - General questions relating to both linguistics and literature. Philology

Knowledge Area

Facultat de Filologia

Documents

estelles.pdf

4.220Mb

 

Rights

ADVERTIMENT. L'accés als continguts d'aquesta tesi doctoral i la seva utilització ha de respectar els drets de la persona autora. Pot ser utilitzada per a consulta o estudi personal, així com en activitats o materials d'investigació i docència en els termes establerts a l'art. 32 del Text Refós de la Llei de Propietat Intel·lectual (RDL 1/1996). Per altres utilitzacions es requereix l'autorització prèvia i expressa de la persona autora. En qualsevol cas, en la utilització dels seus continguts caldrà indicar de forma clara el nom i cognoms de la persona autora i el títol de la tesi doctoral. No s'autoritza la seva reproducció o altres formes d'explotació efectuades amb finalitats de lucre ni la seva comunicació pública des d'un lloc aliè al servei TDX. Tampoc s'autoritza la presentació del seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant als continguts de la tesi com als seus resums i índexs.

This item appears in the following Collection(s)