Golpe de Calor. Experiencia en el Hospital del Mar de Barcelona. Estudio clínico-epidemiológico, de mediadores inflamatorios y hemostasia

Author

Vázquez Sánchez, Antonia

Director

Nolla i Salas, Joan

Masclans Enviz, Joan Ramon

Tutor

Ferrer Sancho, Jaume, 1958-

Date of defense

2018-11-20

ISBN

9788449084409

Pages

103 p.



Department/Institute

Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Medicina

Abstract

El golpe de calor (GC) es una enfermedad potencialmente letal caracterizada por hipertermia y alteración del sistema nervioso central, frecuentemente acompañada de disfunción multiorgánica, en contexto de temperatura ambiental elevada. Existen 2 tipos de GC: el clásico (GCC), que se da en personas con factores de riesgo, y el GC por ejercicio (GCE), que se da en personas jóvenes y sin factores de riesgo tras ejercicio físico intenso. Con el cambio climático, es previsible que las olas de calor aumenten en frecuencia e intensidad y, con ello también aumenten los casos de GC. En el año 2004, a raíz de la ola de calor que asoló Europa en 2003, se implementó en Cataluña un plan de prevención de efectos de las olas de calor sobre la salud, el cual se ha seguido activando y actualizando cada verano. La hipótesis de esta tesis doctoral ha sido que el GC se puede producir en ausencia de temperatura ambiental extrema, por lo que habría que considerar su diagnóstico independientemente de la activación de alertas meteorológicas. Para demostrar dicha hipótesis se ha diseñado un estudio prospectivo de registro y descripción de los casos de GC atendidos en relación a la temperatura ambiental y a la activación de alertas de situación meteorológica de peligro. Se han recogido datos demográficos, clínicos, de laboratorio y ambientales. También se ha realizado una comparación de los datos clínicos hallados en GCC respecto al GCE. Además, con el objeto de profundizar en el conocimiento de la fisiopatología de este proceso, se ha estudiado el comportamiento de mediadores de la inflamación y de factores de coagulación en el GC y se ha comparado éste con dos grupos control de pacientes con fiebre y otras causas de hipertermia y con sujetos sanos. De los resultados obtenidos se han derivado las siguientes conclusiones: La incidencia de GCC en la zona estudiada ha sido de 0,68 casos x 105 habitantes y un tercio de los casos se han presentado fuera de los periodos de alerta por calor. Establecer unos criterios más sensibles para activar alertas de situación meteorológica de peligro, podría mejorar la prevención del GC en las personas vulnerables e incidir positivamente en la salud pública. Asimismo, la organización de eventos deportivos en Barcelona debería tener en consideración la Tª aparente (Tª resultante de la combinación de Tª real y la humedad relativa) y seguir las recomendaciones internacionales. En el presente estudio, la frecuencia de rabdomiolisis y de CID ha sido similar en ambos tipos de golpe de calor (GCC y GCE). Nuestros datos confirman la importancia del enfriamiento precoz en el pronóstico del GC. Los reactantes de fase aguda se han elevado más en GCC que en GCE, pero no son de utilidad para discriminar entre las tres causas de elevación de temperatura corporal estudiadas en esta tesis. La inflamación y la hemostasia están interrelacionadas y parece existir un patrón inflamatorio diferente en situaciones clínicas que cursan con fiebre respecto a las que cursan con hipertermia.


Heat stroke (HS) is a life-threatening disease characterized by hyperthermia and central nervous system alteration, often accompanied by multiorgan dysfunction, in context of high ambient temperature. There are 2 types of HS: The classic, which is given in people with risk factors, and exertional HS, which occurs in young people without risk factors after strenuous physical exercise. With climate change, heat waves are expected to increase in frequency and intensity and thus increase HS cases. In 2004, following the heat wave that devastated Europe in 2003, a plan of prevention of effects of the heat waves on the health was implemented in Catalonia, which has been continued activating and updating each summer. The hypothesis of this doctoral thesis has been that HS can be produced in the absence of extreme air temperature, so we should consider the diagnosis regardless of the activation of meteorological alerts. To demonstrate this hypothesis, a prospective study was designed for the recording and description of the HS cases attended in relation to air temperature and the activation of warnings of dangerous meteorological situation. Demographic, clinical, laboratory and environmental data have been collected. A comparison has also been made of the clinical data found in classic HS with respect to exertional HS. In addition, in order to improve the knowledge of the pathophysiology of this process, we have studied the behavior of inflammatory mediators and coagulation factors in HS and those have been compared with two control groups of patients with fever and other causes of hyperthermia and healthy subjects too. From the results obtained the following conclusions have been derived: the incidence of classic HS in the studied area has been 0.68 cases x 105 inhabitants and a third of the cases have been presented outside the periods of heat alert. Establishing more sensitive criteria for activating danger weather alerts could improve the prevention of HS in vulnerable people and positively influence public health. Also, the organization of sporting events in Barcelona should take into account the apparent temperature and follow the international recommendations. In the present study, the frequency of rhabdomyolysis and DIC has been similar in both types of HS. Our data confirm the importance of early cooling in HS prognosis. Acute phase reactants have risen more in classic HS than in exertional HS, but they are not useful to discriminate between the three causes of body temperature elevation studied in this thesis. Inflammation and hemostasis are interrelated and there seems to be a different inflammatory pattern in clinical situations with fever compared to HS and other causes of hyperthermia.

Keywords

Cop de calor; Golpe de calor; Heat stroke; Epidemiologia; Epidemiología; Epiemiology; Inflamació; Inflamación; Inflammation

Subjects

61 - Medical sciences

Knowledge Area

Ciències de la Salut

Documents

avs1de1.pdf

1.756Mb

 

Rights

L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

This item appears in the following Collection(s)