La Historia general y natural de las Indias de Gonzalo Fernández de Oviedo como texto fundacional de las crónicas del Nuevo Mundo: mecanismos narratológicos y proceso de escritura

Author

Guillamón Pérez, Ana María

Director

Serna, Mercedes

Date of defense

2023-11-17

Pages

468 p.



Department/Institute

Universitat de Barcelona. Departament de Filologia Hispànica, Teoria de la Literatura i Comunicació

Abstract

[spa] La Historia general y natural de las Indias de Gonzalo Fernández de Oviedo deviene el más extenso y detallado tapiz narrativo sobre las materias y sucesos acontecidos en aquel Nuevo Mundo, tras la arribada de Colón hasta 1549. Esta crónica resulta pionera al abrir nuevos caminos en el “arte” de historiar y de representar las realidades indianas, aunando tradición y ruptura, sensibilidad estética y estilo conversacional, rasgos heredados e innovación formal. Desde una consideración literaria, y aún sin desprenderse de la mentalidad medieval, la Historia posee atisbos de gran modernidad. El cuidado de las formas fue un rasgo propio de la concepción historiográfica del humanismo. Desde el ámbito filológico, se pone atención a la forma de interpretar, estructurar y narrar unos episodios en los que convergen, indudablemente, el dato preciso con los motivos imaginativos, legendarios y utópicos; la narrativa histórica con la prosa de ficción. Y se le otorga protagonismo al texto de Oviedo, priorizando el análisis práctico. Siendo historia objetiva y verdadera, la subjetividad permeabiliza la crónica de Oviedo, embriagada por los delirios de contar del autor, por la narrativización de la experiencia y por su metarreflexividad narrativa. En su obsesión de pintarnos las maravillas del mundo descubierto, Oviedo advierte que el lenguaje y los recursos narrativos resultan insuficientes para aprehenderlas con fidelidad plena. Testigo de vista y recopilador excepcional, elabora una descomunal obra in fieri, aumentada y revisada durante casi tres décadas, incorporando un torrente de datos legitimados por testigos oculares, que los constataban. Se evidencia así la excepcionalidad de este cronista, que establece un sistema metódico de referencias testimoniales, aunque no pueda evitar el desorden narrativo y cronológico por el que tanto se le ha criticado. Defensor reconocido de la lengua castellana, su lenguaje sencillo y fluido acusará las vacilaciones propias del siglo XVI. El estilo directo y un tono informal perseguirán la complicidad con el lector, al que conquistará con sus pinceladas de humor, sus juegos binarios al estilo petrarquista, su buena conversación y la incorporación pictórica para expresar aquello limitado por el lenguaje. Por consiguiente, esta investigación aprehende la crónica como artefacto histórico y literario, frente a la exigencia que asume nuestro cronista de darle a la historia lustre y amenidad, de seducirnos y conquistarnos con su ars narrandi.


[eng] La Historia general y natural de las Indias by Gonzalo Fernández de Oviedo becomes the most extensive and detailed narrative tapestry on the matters and events that occurred in that New World, after the arrival of Columbus until 1549. This chronicle is a pioneer in opening new paths in the "art" of history and representation of Indian realities, combining tradition and rupture, aesthetic sensibility and conversational style, inherited traits and formal innovation. From a literary consideration, and still without breaking away from the medieval mentality, History has glimpses of great modernity. The care of forms was a characteristic of the historiographical conception of humanism. From the philological field, attention is paid to the way of interpreting, structuring and narrating episodes in which the precise data undoubtedly converge with the imaginative, legendary, and utopian motives, historical narrative with fictional prose. And prominence is given to Oviedo's text, prioritizing practical analysis. Being an objective and true story, subjectivity permeates the Oviedo chronicle, intoxicated by the author's delusions of telling, by the narrativization of experience and by its narrative metareflexivity. In his obsession with painting for us the wonders of the discovered world, Oviedo warns that language and narrative resources are insufficient to apprehend them with full fidelity. An exceptional eyewitness and compiler, he elaborates an enormous work in fieri, augmented and revised for almost three decades, incorporating a torrent of data legitimized by eyewitnesses, who verified them. Thus, the exceptionality of this chronicler is evidenced, who establishes a methodical system of testimonial references, although he cannot avoid the narrative and chronological disorder for which he has been criticized so much. Recognized defender of the Castilian language, his simple and fluent language will show the vacillations typical of the 16th century. The direct style and an informal tone will pursue complicity with the reader, whom he will win over with his touches of humor, his Petrarchan-style binary games, his good conversation and the pictorial incorporation to express what is limited by language. Therefore, this research apprehends the chronicle as a historical and literary artifact, facing the demand that our chronicler assumes to give history luster and amenity, to seduce and conquer us with his ars narrandi.

Keywords

Literatura espanyola; Literatura española; Spanish literature; Cròniques; Crónicas; Chronicles; Historiografia; Historiografía; Historiography; Fernández de Oviedo, Gonzalo, 1478-1557. Historia general y natural de las Indias; Colonialisme; Colonialismo; Colonialism

Subjects

82 - Literature

Knowledge Area

Ciències Humanes i Socials

Note

Programa de Doctorat en Estudis Lingüístics, Literaris i Culturals

Documents

This document contains embargoed files until 2024-11-17

Rights

ADVERTIMENT. Tots els drets reservats. L'accés als continguts d'aquesta tesi doctoral i la seva utilització ha de respectar els drets de la persona autora. Pot ser utilitzada per a consulta o estudi personal, així com en activitats o materials d'investigació i docència en els termes establerts a l'art. 32 del Text Refós de la Llei de Propietat Intel·lectual (RDL 1/1996). Per altres utilitzacions es requereix l'autorització prèvia i expressa de la persona autora. En qualsevol cas, en la utilització dels seus continguts caldrà indicar de forma clara el nom i cognoms de la persona autora i el títol de la tesi doctoral. No s'autoritza la seva reproducció o altres formes d'explotació efectuades amb finalitats de lucre ni la seva comunicació pública des d'un lloc aliè al servei TDX. Tampoc s'autoritza la presentació del seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant als continguts de la tesi com als seus resums i índexs.

This item appears in the following Collection(s)